Wycena rzeczowego majątku trwałego to nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca raz na jakiś czas musi zmierzyć się z tym zadaniem. Kiedy należy jej dokonać? Co należy w niej uwzględnić? Na te pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Czym są środki trwałe podlegające wycenie?

Każdy przedsiębiorca posiada określone środki trwałe. Pod tym pojęciem kryją się rzeczowe składniki majątku, które stanowią własność lub współwłasność przedsiębiorcy. Jednocześnie są kompletne i zdatne do użytku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ich przewidywany okres użytkowania wynosi natomiast więcej niż jeden rok. Środkami trwałymi mogą być zatem nieruchomości, w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także lokale stanowiące odrębną własność, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego. To także maszyny, urządzenia, środki transportu, ulepszenia w obcych środkach trwałych oraz inwentarz żywy. Środki trwałe podlegają amortyzacji zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym celu konieczne jest jednak określenie ich wartości, czyli dokonanie wyceny rzeczowego majątku trwałego.

Jak określić wartość początkową środka trwałego?

Sposób wyceny wartości początkowej środków trwałych zależy od sposobu ich nabycia. Jeżeli dany środek trwały został kupiony, to wartość określa się na podstawie ceny nabycia, chyba że następuje wniesienie prywatnego majątku. Wówczas jeśli cena rynkowa jest niższa niż cena nabycia, to należy posłużyć się ceną rynkową. Jeżeli dany środek trwały podlegał częściowemu odpłatnemu nabyciu to cena nabycia powinna zostać powiększona o wartość przychodu. W odniesieniu natomiast do nabycia w drodze spadku lub darowizny liczy się wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Ewentualnie środki trwałe mogą też zostać wytworzone we własnym zakresie, a wtedy istotny jest koszt wytworzenia.

Kiedy dokonuje się wyceny środków trwałych?

Wyceny środków trwałych należy dokonać na dzień nabycia lub wytworzenia, a także na dzień bilansowy. Szczegółowe zasady w tym zakresie wskazuje ustawa o rachunkowości. Ujęcie w bilansie wymaga wcześniejszego przeprowadzenia inwentaryzacji środków trwałych. Podstawową metodą w tym zakresie jest oczywiście spis z natury, który polega po prostu na policzeniu i wymierzeniu środków trwałych. Inwentaryzacja powinna zostać przeprowadzona na ostatni dzień roku obrotowego. Termin inwentaryzacji zostanie także dotrzymany, jeżeli rozpoczęto ją nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku. W praktyce zatem jeżeli rok obrotowy jest równy kalendarzowemu to okres inwentaryzacji przypada w terminie od 1 października do 15 stycznia następnego roku.

Bilans a sprawozdanie finansowe

Bilans uwzględniający wartość środków trwałych jest oczywiście elementem sprawozdania finansowego. On wskazuje na stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy. Ponadto sprawozdanie finansowe powinno zawierać rachunek zysków i strat, wykazujący oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty, a także obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Poza tym w sprawozdaniu finansowym należy uwzględnić informację dodatkową, która zawiera opis przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym przyjętych metod wyceny i zmian w stosunku do roku ubiegłego. Do sprawozdania finansowego trzeba także dołączyć ściśle określone załączniki, w tym uchwałę zatwierdzającą te dokumenty, sprawozdanie z działalności (jeżeli jest wymagane przepisami prawa), uchwałę o podziale zysku lub pokryciu straty oraz ewentualną opinię z badania biegłego rewidenta (jeżeli jest wymagana przepisami prawa).

Kiedy jeszcze dokonuje się wyceny środków trwałych?

Dodatkowo wyceny środków trwałych dokonuje się w przypadku planowania sprzedaży udziałów w przedsiębiorstwie. Będzie także potrzebna przy wniesieniu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do innej jednostki. Poza tym wyceną interesują się inwestorzy, którzy chcą podjąć właściwe decyzje, opierając się na faktycznej wartości przedsiębiorstwa i jego składników. Czasem natomiast zarządzający przedsiębiorstwami zlecają wycenę żeby zorientować się w aktualnej sytuacji firmy.

Kancelaria Magnet – rozumiemy wartość biznesu

Specjaliści Kancelarii Magnet świadczą kompleksowe usługi związane z wyceną środków trwałych. Nie tylko pomagamy w określeniu wartości poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa. Jednocześnie wyceniamy całe przedsiębiorstwa lub ich zorganizowane części (ZCP). Świadczymy także usługi związane z wyceną praw i obowiązków, udziałów i akcji (na przykład na potrzeby określenia parytetu ich wymiany w procesach łączenia spółek lub na potrzeby przymusowego wykupu akcji), a także wyceną aktywów niematerialnych (na przykład wyceny marek, znaków towarowych, know how, patentów). Zapraszamy do kontaktu.