Sporządzenie sprawozdania finansowego nie jest łatwym zabiegiem. Każdy ma prawo się pomylić, zwłaszcza, że w obrębie tego dokumentu dokonuje się wielu wyliczeń i wyszczególnień. Warto jednak wiedzieć, że ewentualne błędy w rocznym sprawozdaniu finansowym można, a nawet trzeba korygować. Jak zrobić to poprawnie?
Zmiana sprawozdania finansowego przed zatwierdzeniem
Zgodnie z art. 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości: “jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informację o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej”.
Błąd istotny czy nieistotny?
Co przy tym ważne, wskazane wyżej przepisy odnoszą się do błędów istotnych. Z kolei w oparciu o art. 4 ust. 4a ustawy o rachunkowości: “stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje, podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne”. O istotności błędu może zatem decydować zarówno jego kwota, jak i charakter.
Zmiana sprawozdania finansowego po zatwierdzeniu
Z kolei w sytuacji, w której doszło już do zatwierdzenia sprawozdania, nie istnieje formalna możliwość korekty tego dokumentu. Wszelkie poprawki powinny jednak zostać ujęte w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym jednostka otrzymała informacje o błędach. Przechodząc zatem do przykładu, stwierdzając w 2019 r. błąd w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za 2018 r., jednostka powinna ująć błąd w bieżących księgach rachunkowych za 2019 r. Może jeszcze zajść sytuacja, w której jednostka stwierdzi popełnienie błędu w poprzednich latach obrotowych. Te błędy z kolei uniemożliwiają uznanie sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania, określone w art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości. W takim przypadku kwotę korekty, spowodowanej usunięciem błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako “zysk (strata) z lat ubiegłych”. Na marginesie należy wspomnieć, że art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości nakazuje jednostkom stosować przyjęte zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.
Co nie stanowi korekty błędu?
W kontekście poprawiania sprawozdania finansowego, należy również mieć na uwadze elementy, które modyfikują ten dokument, a jednak nie stanowią korekty błędów. Przykłady takich sytuacji, wskazano w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 7 “Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym, ujęcie i prezentacja”. Po pierwsze jest to zatem zmiana wartości szacunkowych, które z natury rzeczy są pewnymi przybliżeniami i wymagają aktualizacji po uzyskaniu dodatkowych informacji, a zatem między innymi zwiększenie lub zmniejszenie kwoty rezerwy na zobowiązania, wynikające ze zmiany prawdopodobieństwa niekorzystnego wyroku kończącego proces sądowy przeciwko jednostce albo zmiana wysokości odpisów aktualizujących wartość składnika aktywów na skutek pojawienia się nowych informacji. Po drugie korektą błędu nie będą skutki zmiany przyjętej zasady (polityki) rachunkowości, spowodowanej zmianą przepisów o rachunkowości lub dokonanej z inicjatywy jednostki (np. zmiana metody wyceny zapasów z ceny nabycia na cenę zakupu, metody ustalania wartości rozchodów z cen przeciętnych na pierwsze weszło pierwsze wyszło).
Kancelaria Magnet – specjaliści od sprawozdań finansowych
Kancelaria Magnet działa od 2006 r. Przez 13 lat naszej działalności pomogliśmy setkom polskich przedsiębiorców. Nie tylko świadczymy usługi, związane z przeprowadzaniem badań i przeglądów sprawozdań finansowych, ale również oferujemy kompleksowe doradztwo w tym zakresie. Rozumiemy wartość biznesu i mamy na względzie bezpieczeństwo finansowe przedsiębiorstw.