Zamiana komandytariusza i komplementariusza – jak nie narazić się na GAAR?

W artykule z 7 września 2022 r. pisaliśmy o korzyściach płynących z zamiany komplementariusza i komandytariusza. Przestrzegamy jednak, że taką roszadę należy jednak starannie zaplanować. Źle przeprowadzony proces może bowiem narazić spółkę na zastosowanie wobec niej klauzuli GAAR. Na czym to polega? Jak się zabezpieczyć w takiej sytuacji? Gdzie przyda się wsparcie biegłego rewidenta? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.

Czym jest klauzula GAAR?

Klauzula GAAR (ang. general anti-abuse rules) to po prostu klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Organy administracji skarbowej mogą ją zastosować, mając podejrzenie, że działanie spółki bezpośrednio nakierowane jest na uniknięcie opodatkowania. Zgodnie zatem z art. 119a Ordynacji podatkowej – czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania). Przy czym w wyżej wskazanej sytuacji skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby istnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej.

Sztuczny sposób działania i odpowiednia czynność

No ale czym właściwie jest czynność odpowiednia i kiedy należy uznać, że sposób działania był sztuczny? Niejedno biuro rachunkowe ma problem z interpretacją tych pojęć. Przepisy wskazują natomiast, że odpowiednią czynnością jest takie działanie, które dany podmiot mógłby w określonych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, a sposób działania nie byłby sztuczny. Czynność odpowiednia może też polegać na zaniechaniu określonego działania. Z kolei sposób działania nie jest sztuczny, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami zastosowałby ten sposób działania w dominującej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Do wskazanych wyżej przyczyn nie zalicza się przy tym celu osiągnięcia korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.

Zamiana komandytariusza i komplementariusza a GAAR

Kiedy zamiana komandytariusza i komplementariusza będzie skutkowała zastosowaniem klauzuli GAAR? Sama roszada wspólników w spółce komandytowej, nawet jeżeli kierowana chęcią uzyskania pewnej korzyści podatkowej, nie uzasadnia jeszcze zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. To potwierdza aktualne orzecznictwo sądów. Ryzykowną sytuacją jest jednak to, co w takiej sytuacji próbuje robić wiele spółek, czyli przywrócenie dotychczasowych ról po upływie określonego czasu. Jeżeli przykładowo w kolejnym roku podatkowym wspólnicy przywróciliby wcześniej funkcjonującą strukturę, czyli roszada wspólników odbyłaby się tylko na chwilę, na potrzeby danej transakcji, to takie działanie mogłoby zostać uznane za sztuczne.

Jak uniknąć zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania?

Jeżeli zaplanowane działanie jest wątpliwe pod kątem możliwości zastosowania wobec podatnika klauzuli GAAR, zawsze można się uprzednio zabezpieczyć. W jaki sposób? Poprzez wystąpienie z wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej. Z art. 119b Ordynacji podatkowej wprost wynika bowiem, że decyzji wydawanej z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie wydaje się w stosunku do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą. Rzecz jasna w zakresie objętym tą opinią i to od dnia doręczenia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej. Klauzula GAAR wyłączona jest także w odniesieniu do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych, a także do podmiotów, które zawarły specjalne porozumienie podatkowe.

Kancelaria Magnet – wspieramy rozwój przedsiębiorstw

Oferujemy naszym klientom kompleksowe doradztwo podatkowe i prawne. Wiemy jak skomplikowane potrafią być przepisy prawa i jak trudno się odnaleźć w meandrach podatków i rachunkowości. Świadczymy zatem rzetelną pomoc. Nasze wsparcie mogą uzyskać zarówno sami przedsiębiorcy, jak i biura rachunkowe. Doradzamy też w kwestiach przekształcenia działalności gospodarczej. Jeżeli zdecydujesz się chociażby na przejście z formy spółki komandytowej na spółkę jawną, chętnie przeprowadzimy czynność badania planu przekształcenia. Zapraszamy do kontaktu.