Ministerstwo Finansów poinformowało jakiś czas temu o uruchomieniu Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Utworzenie tego systemu stanowi realizację przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Co warto o nim wiedzieć?
Czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (w skrócie CRBR) to system, w którym znajdują się informacje o beneficjentach rzeczywistych, a zatem osobach fizycznych, które sprawują bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad daną spółką. Dane o beneficjentach rzeczywistych są gromadzone i przetwarzane na potrzeby przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Pozwalają one na skuteczne uniemożliwienie przestępcom ukrycia swojej tożsamości w skomplikowanej strukturze korporacyjnej, jaką niejednokrotnie posiadają spółki. Rejestr ma charakter publiczny. Dzięki temu każdy obywatel może nieodpłatnie pozyskać informacje o beneficjentach rzeczywistych. W ten sposób ustawodawca umożliwił społeczeństwu samodzielną kontrolę informacji oraz przyczynił się do zwiększenia zaufania do rynku finansowego i poszczególnych uczestników obrotu gospodarczego.
Kto jest beneficjentem rzeczywistym?
Pojęcie beneficjenta rzeczywistego zostało wskazane w ustawie z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 1 tej regulacji beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, sprawujące kontrolę bezpośrednio lub pośrednio nad klientem poprzez posiadanie uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna. Beneficjentem rzeczywistym może być zatem między innymi udziałowiec lub akcjonariusz klienta, któremu przysługuje prawo własności więcej niż 25 procent ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej, a także osoba fizyczna, dysponująca więcej niż 25 procentami ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik.
Jakie dane znajdą się w rejestrze rzeczywistym?
W Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych będzie można znaleźć dane, dotyczące beneficjentów niemal wszystkich, działających w Polsce spółek. W katalogu tych podmiotów znajdziemy spółkę jawną, komandytową, komandytowo-akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Od 1 marca 2020 r. w tym katalogu pojawi się również prosta spółka akcyjna – nowy twór, który już niedługo pojawi się w polskim systemie prawnym.
Kwestie techniczne
Sposób i tryb składania zgłoszeń do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, a także zasady udostępniania informacji z CRBR zostały uregulowane w rozporządzeniach Ministra Finansów. Każda spółka, zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym jest zobowiązana do zgłoszenia do rejestru danych o beneficjentach rzeczywistych. Podmioty, wpisane do KRS przed dniem wejścia w życie przepisów o CRBR, czyli 13 października 2019 r., mają na to czas do 12 kwietnia 2020 r.