Nieustanne zmiany w świecie biznesu, w tym nowe obowiązki narzucane na przedsiębiorców powodują, że istnieje konieczność bieżącego monitorowania działalności firmy. Ważną rolę w tym zakresie pełnią audyty – zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Czym właściwie różni się funkcja audytora zewnętrznego (biegłego rewidenta) od audytora wewnętrznego?

Cel badania – czym zajmują się audytorzy?

Przede wszystkim należałoby podkreślić, że zasadniczą różnicą w funkcjach obu audytorów jest nieco inny cel badania. Audytor wewnętrzny skupia się bowiem na ogólnym działaniu przedsiębiorstwa. Przyjmuje się, że do zakresu usług audytu wewnętrznego należy monitorowanie skuteczności działania kontroli wewnętrznej oraz kontrola gospodarności, wydajności i skuteczności działalności operacyjnej i zgodności z prawem, regulacjami oraz z polityką i zarządzeniami kierownictwa. Z kolei audytor zewnętrzny, czyli biegły rewident, ocenia sytuacje, które miały miejsce w przyszłości i w pewnym sensie diagnozuje sytuację przedsiębiorstwa. Poza tym weryfikuje, czy sprawozdania finansowe oraz innego przeznaczenia są poprawne i rzetelne we wszystkich istotnych aspektach.

Częstotliwość – jak często przeprowadza się audyt?

W średnich i dużych przedsiębiorstwach audyt wewnętrzny przeprowadza się wielokrotnie w ciągu roku. Badania mogą być regularne i planowane, ale mogą też mieć charakter niespodziewanych i spontanicznych. Wszystko zależy od indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa i strategii działania firmy. Audytorzy wewnętrzni, z uwagi na charakter swoich usług, w tym stały dostęp do danych, korzystając z przygotowanych skryptów, mogą realizować powtarzalne testy kontrolne w formule audytu ciągłego. Efektywność tego rodzaju prac jest bardzo wysoka, ponieważ raz stworzone narzędzie analityczne może być wykorzystywane wielokrotnie, pozwalając systematycznie ujawniać niedociągnięcia oraz luki kontroli wewnętrznej. Z kolei audyt zewnętrzny co do zasady prowadzony jest raz do roku (w przypadku jednostek zainteresowania publicznego – dwukrotnie, bo dochodzi jeszcze przegląd półroczny). Niemniej jednak, biegły rewident dzięki swojemu doświadczeniu z różnymi podmiotami w tej i w innych branżach oraz dzięki wpisanej w jego zawód niezależności, jest w stanie dostrzec pewne nieprawidłowości, których nie wykryje audyt i kontrola wewnętrzna.

Zakres badania – co jest przedmiotem zainteresowania audytora?

Badanie audytora wewnętrznego jest nieco bardziej szczegółowe. Obejmuje bowiem całą organizację firmy, analizuje zarówno jej przeszłe dokonania, jak i te zamierzone w przyszłości. W obrębie zainteresowań audytora wewnętrznego są zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe inwestycje. Z kolei biegły rewident skupia się na danych finansowych za określony, miniony okres. Kwestie, związane z organizacją przedsiębiorstwa są istotne tylko w tym zakresie, w jakim dotyczą efektywności działania określonej części badanej firmy. Audytor zewnętrzny również analizuje informacje o przyszłych działaniach, szczególnie wtedy, gdy istnieje ryzyko wskazujące na możliwość upadku jednostki. Audyt wewnętrzny ma zatem nieco bardziej rozbudowany charakter, ze szczególnym naciskiem na procesy wewnętrzny firmy. Z kolei audyt zewnętrzny skupia się głównie na kwestiach finansowych. Co również istotne, audytor wewnętrzny przeprowadza dogłębną analizę działalności przedsiębiorstwa, a biegły rewident jedynie analizę ograniczoną do zakresu badania.

Kompetencje audytora – jaką wiedzę musi posiadać audytor?

Audytor zewnętrzny może zostać powołany przez kierownictwo danego przedsiębiorstwa spośród pracowników tej firmy. Ważne jednak, aby ta osoba, legitymowała się określonymi kwalifikacjami. Powinna ona przede wszystkim posiadać obywatelstwo polskie, pełną zdolność do czynności prawnych i praw publicznych, wyższe wykształcenie minimum w stopniu licencjata oraz była niekaralna. Ponadto musi spełnić jeden z czterech warunków, to znaczy posiadać jeden ze specjalnych, audytorskich certyfikatów, zdać egzamin na audytora wewnętrznego przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przed Ministra Finansów, legitymować się uprawnieniami biegłego rewidenta albo dyplomem ukończenia studiów podyplomowych w zakresie audytu wewnętrznego wraz z dwuletnią praktyką. Z kolei biegłym rewidentem może być osoba, która korzysta z pełni praw publicznych i ma pełną zdolność do czynności prawnych, a także nieposzlakowaną opinię, nie została skazana prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, ukończyła studia wyższe, posługuje się językiem polskim w mowie i piśmie, posiada potwierdzenie wydane przez Komisję Egzaminacyjną o odbytej praktyce (oraz aplikacji), zdała egzamin dla kandydatów na biegłego rewidenta wraz z egzaminem dyplomowym, a także złożyła ślubowanie przed prezesem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów lub innym upoważnionym członkiem tego organu i została wpisana na listę biegłych rewidentów.

Do kogo skierowane jest badanie audytora wewnętrznego i zewnętrznego?

Badanie audytora wewnętrznego skierowane jest przede wszystkim do kadry kierowniczej, a w pewnym zakresie również do pracowników niższego szczebla. Chodzi bowiem o realizację przyjętej strategii działania przedsiębiorstwa. Głównymi odbiorcami raportów audytora wewnętrznego jest kierownictwo i organy nadzorcze danej jednostki. Z kolei badanie biegłego rewidenta interesuje przede wszystkim odbiorcę zewnętrznego, czyli między innymi wspólników, akcjonariuszy, klientów, a także wszystkich podmiotów, których może zainteresować ocena pracy zarządu przedsiębiorstwa. Odbiorcami sprawozdań biegłego rewidenta są w znacznej mierze podmioty zewnętrzne, na przykład: inwestorzy, banki i inne instytucje pożyczkowe, kontrahenci i organy skarbowe.

Kancelaria Magnet – specjaliści audytorzy

Specjaliści Kancelarii Magnet rozumieją wartość biznesu. Dbamy o bezpieczeństwo finansowe naszych klientów, dlatego oferujemy szeroką gamę usług. Przeprowadzamy zarówno audyty wewnętrzne, jak i zewnętrzne firm. Poza tym proponujemy kompleksowe doradztwo podatkowe i finansowe, różnego rodzaju szkolenia i warsztaty, wycenę przedsiębiorstw, a także kontroling na godziny. Zapraszamy do kontaktu!